Waarom ik een hekel heb aan podcasts...

Als ik ergens moeite mee heb is het wel het woord 'podcast'. Niet vanwege de schrijfwijze of de uitspraak, daar is vanzelfsprekend niets mis mee, maar vanwege de verwachting die het woord schept. Zo staat het bij de meeste mensen nog altijd onbewust synoniem voor een (ietwat goedkoop geproduceerd) gesprek van een uur tussen twee BN'ers, vrienden of collega's. Het liefst gemaakt 'in de vrije uurtjes' en bij toeval uitgegroeid tot een hechte ‘community’.

Op zichzelf staand niets mis met dergelijke producties, maar het spectrum is natuurlijk vele malen breder, zo weet de meer geoefende luisteraar. Zo kun je het verschil maken tussen een interview-podcast en een tweegesprek. Heb je audio-documentaires, fictieverhalen en monologen. Bestaan er journalistieke bulletins, panel podcasts, en voorleesverhalen. Spreekt men van een repurposed content podcast als een audio-opname niet van oorsprong bedoeld is als podcast, maar bijvoorbeeld als theatershow of radioprogramma, en onderscheiden we de habit podcasts van de binge podcasts. Zo kan ik nog wel even doorgaan.

Men begrijpt over het algemeen prima dat deze vormverschillen bestaan als je ze er op wijst. Toch gaan de meeste mensen het verschil pas echt zien als je de vergelijking maakt met films en tv-formats. Zo voelt iedereen aan zijn water dat je Jinek niet moet willen vergelijken met The Godfather en dat een documentaire van Louis Theroux gelijkstellen aan Waku Waku zinloos is. Dus zoals niet alles dat op een tv vertoond wordt zinvol met elkaar te vergelijken valt, geldt dat voor audio evenmin.

Oftewel, dè podcast bestaat niet.

Ik hoop daarom vurig dat er in de nabije toekomst een Nederlandse awardshow georganiseerd wordt waar onderscheid gemaakt wordt tussen stijlvormen in plaats van onderwerpen. Een fantastische podcast als Napleiten wordt nu moeiteloos op één hoop gegooid met In de ban van Rian omdat ze allebei onder de noemer 'True Crime’ passen, maar de één is een interview-podcast, de ander een audio-documentaire. Totaal nutteloos naar mijn idee en zonde voor beide producties. Enerzijds omdat ze tegen elkaar uitgespeeld worden, waar ze met een andere opzet allebei kans hadden gemaakt. En anderzijds, omdat je als verliezer met een nog veel groter k*tgevoel naar huis gaat, omdat er nooit een oprechte krachtmeting heeft plaatsgevonden.

Zelf zeg ik daarom liever dat ik audio-documentaires maak. Dat dekt namelijk veel beter de lading. Ook daarbinnen valt nog een hoop onderscheid te maken, maar dat gevecht voer ik wel in een volgend leven.

Voor wie de audio-documentaire relatief nieuw is. Hieronder 4 redenen waarom ik als luisteraar zo verknocht ben aan de audio-docu:

1. Een audio-docu activeert dezelfde hersengebieden als een boek, zo blijkt uit onderzoek van neurowetenschappers van de Berkeley University of California.
   
2. Het luisteren van een audio-docu kost me geen tijd, in tegenstelling tot een film of tv-serie. Ik zet het op tijdens andere bezigheden zoals het opruimen van het huis of een wandeling naar het station. Feitelijk vult het dus ‘loze’ ruimte op.
   
3. Een audio-docu haalt me weg van mijn mobiel. Sinds ik podcasts luister is mijn actieve schermtijd (incl tv) gedaald. Waar ik tijdens het kijken van een film/serie tegenwoordig steeds vaker geneigd ben om ook mijn smartphone-verslaving te voeden.
   
4. Ik krijg bij een audio-docu een vergelijkbare binge-beleving als bij een goede tv-serie, maar mijn fantasie wordt meer geprikkeld omdat ik zelf de beelden in mijn hoofd moet vormen.
   

Hieronder een lijst met mijn favoriete audio-documentaires van de afgelopen jaren in willekeurige volgorde:

The Coming Storm
De Kunst van het Verdwijnen
The Lazarus Heist
Sweet Bobby
Wind of Change
The Missing Cryptoqueen
De Brand in Het Landhuis
The Prince
El Tarangu
Pronk
Missed Fortune
De Schaduw van Dutroux
Rabbit Hole
West Cork
Laura H.
Obscene: The Dublin Scandal
De Zwarte dag van Hans
Dit Kan Geen Toeval Zijn
De wereld van Jan de Man
Exit Scam
S-Town
De plantage van onze voorouders